Zorgcoördinator in het onderwijs

De Ware Tijd 18/05/2010

Sinds oktober zijn op zes scholen in Moengo zorgcoördinatoren ingesteld. Het zijn leerkrachten die niet meer primair lesgeven, maar zich bezighouden met problemen van individuele leerlingen in relatie tot hun thuissituatie. Die problemen zijn meestal te herkennen aan afwijkend gedrag en slechte leerprestaties. Het concept van zorgcoordinator (zoco) is overgewaaid vanuit Nederland. Twee jaar geleden is het in Paramaribo geïntroduceerd. Een jaar later heeft maatschappelijk werkster Grotilda Gaddena het systeem in Marowijne geïnitieerd.

De districtscoördinator
In 2008 werd Grotilda Gadden Vrede vanuit het Nucleuscentrum Marowijne werkzaam in het district als maatschappelijk werkster op de basisscholen. Zij ondersteunt de directie en leerkrachten om
leerlingen met problemen te begeleiden en werkt samen met de schoolbegeleidingsdienst. De schoolbegeleiders werken vooral met leerkrachten en de maatschappelijk werkster pakt individuele problemen van leerlingen aan. “Eén maatschappelijk werkster op een leerlingenbestand van 4500 is onhaalbaar. Vandaar dat ik mijn taken delegeer naar een verantwoordelijke per school.” De zoco’s werden op de scholen betrokken uit het leerkrachtenbestand, op voordracht van de collega’s. Er werd gezocht naar personen die al affiniteit met het werk vertoonden en al betrokken waren bij het oplossen van problemen. Vaak staan de leerprestaties in relatie tot het gedrag van een leerling en zijn leefsituatie. Als je verbetering brengt in de leefsitatie, en soms het gedrag, dan zullen de leerprestaties ook verbeteren.

De behoefte aan maatschappelijk werk op de scholen is er altijd geweest, maar de ontwikkelingen laten het nu pas toe. Er is eerst gewerkt aan het op peil brengen van de fysieke omstandigheden. De zoco is niet alleen bezig met het oplossen van problemen, maar probeert door juiste informatie verlening problemen te voorkomen.

Een half jaar na de introductie ziet Gadden al positieve ontwikkelingen. Van de zeven scholen die het project startten, zijn er nog zes over. Opmerkelijk is dat drie van de zes zoco’s een boslandakte hebben en zich met hun talenten volledig kunnen uitleven in hun taak. De zoco’s hebben een speciale training gekregen en hebben wekelijks of zonodig dagelijks contact met Gadden. “Ik ben niet alleen tevreden, maar ook trots op mijn mensen. Als voorbeeld noem ik een geval waarbij een leerling onverzorgd en ziek op school verscheen. De zoco toonde interesse en kwam erachter dat het kind hiv-besmet is en werd verwaarloosd. De zoco heeft voor een dokterskaart gezorgd en door frequente behandeling kwam het kind weer verzorgd en met plezier naar school.

De zorgcoördinator
Norine Berika is zorgcoördinator (zoco) op OS Santen. “Ik heb zelf een dagindeling gemaakt. ’s Ochtends begin ik met een rondje langs alle klassen om te zien of te horen of er kinderen met problemen zijn. Die laat ik dan ‘zonder dat iemand het merkt’ even uit de klas halen en ik praat met ze. Daarna leg ik huisbezoekjes af of heb afspraken met ouders of leerlingen.”
De zoco is een nieuwe functie die nog geen vast omlijnde taakomschrijving heeft. Norine heeft een pro-actieve houding en pakt alles op waar ze verbetering kan brengen in problemen van de leerlingen. “Ik praat met leerlingen en collega’s. Ik bespreek met collega’s de situatie en geef mijn visie. Bijna dagelijks heb ik contact met districtscoördinator Grotilda Gadden.”

De zoco is van haar lesgevende taak ontheven om zich volledig op de problemen van leerlingen te richten. “Er is een goede samenwerking met mijn collega’s en ze accepteren als ik ongevraagd een tip geef. Ik wil niet doen lijken dat ik het beter weet, maar op afstand zie je dingen gebeuren en het bespreekbaar maken kan een hulp zijn voor de leerkracht. Daarnaast hebben de collega’s mij unaniem voorgedragen in deze functie, dus weet ik dat ik draagvlak heb. De geheimhoudingsplicht is wel belangrijk om het vertrouwen van de leerlingen te krijgen.”

Naast de individuele gespreken, organiseerde Berika ook al een infodag door Stichting Lobi voor de bovenbouw en een educatieve dagtocht voor de zesde klas. Om praktische leerprobleem op te lossen begeleidt ze een groepje derde- en vierdeklasleerlingen met leesproblemen.

De schoolleider
Ronald Deel, schoolleider van OS Santen, toont zich erg tevreden met zowel Norine als zoco. “Ze neemt mij veel werk uit handen, zodat ik mij op mijn eigenlijke taak als coördinator van de school kan richten. Ik merk dat er ook meer rust is gekomen in de school.” Op de vraag of Norine niet een beetje op zijn stoel is gaan zitten, geeft Deel een ontkennend antwoord. “Ik heb bepaalde taken aan Norine gedelegeerd en we communiceren constant. Norine heeft wel veel vrijheid in haar werkuitvoering, maar er wordt steeds verantwoording afgelegd en een voortgangsrapportage verzorgd.” De geheimhoudingsplicht in het werk vindt Deel geen probleem. "Ik vertrouw volledig op mijn zoco. Al weet ik geen details, aan mij wordt wel algemeen gerapporteerd.”.